Εφημερίδα των συντακτών...

«Πριν από δύο χρόνια σαν σήμερα, τρεις δημοσιογράφοι και εγώ εργαζόμασταν πυρετωδώς σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου του Χονγκ Κονγκ περιμένοντας να δούμε πώς θα αντιδρούσε ο κόσμος στην αποκάλυψη ότι η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) κατέγραφε σε αρχεία σχεδόν κάθε τηλεφωνική κλήση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τις μέρες που ακολούθησαν εκείνοι οι δημοσιογράφοι και άλλοι δημοσιοποίησαν έγγραφα, τα οποία αποκάλυπταν ότι δημοκρατικές κυβερνήσεις παρακολουθούσαν τις ιδιωτικές δραστηριότητες απλών πολιτών που δεν είχαν κάνει τίποτα κακό.

Εντός ολίγων ημερών η κυβέρνηση των ΗΠΑ αντέδρασε με την απαγγελία κατηγοριών εναντίον μου με βάση νόμους κατά της κατασκοπίας από την εποχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι δημοσιογράφοι ενημερώθηκαν από δικηγόρους πως κινδύνευαν με σύλληψη ή παραπομπή σε δίκη, αν επέστρεφαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολιτικοί έσπευσαν να καταδικάσουν τις προσπάθειές μας ως αντιαμερικανικές, ακόμα και προδοτικές.

Ιδιωτικά υπήρξαν στιγμές που ανησύχησα ότι ενδεχομένως είχαμε διακινδυνεύσει τις προνομιούχες ζωές μας για το τίποτε – πως το κοινό θα αντιδρούσε με αδιαφορία ή κυνισμό στις αποκαλύψεις.

Ποτέ δεν χάρηκα περισσότερο που είχα κάνει τόσο πολύ λάθος.

Δύο χρόνια αργότερα, η διαφορά είναι πρόδηλη. Μέσα σε μόνο ένα μήνα το επιθετικό πρόγραμμα παρακολουθήσεων της NSA κηρύχθηκε παράνομο από τα δικαστήρια και καταγγέλθηκε από το Κογκρέσο. Επειτα από έρευνα του Λευκού Οίκου, που κατέληξε πως αυτό το πρόγραμμα δεν είχε αποτρέψει ούτε μία τρομοκρατική ενέργεια, ακόμα και ο πρόεδρος, ο οποίος κάποια στιγμή υπερασπίστηκε την ορθότητά του και επέκρινε την αποκάλυψή του, έχει τώρα δώσει εντολή για τον τερματισμό του.

Αυτή είναι η δύναμη ενός ενημερωμένου κοινού.

Το τέλος της μαζικής παρακολούθησης των ιδιωτικών τηλεφωνικών κλήσεων με βάση τον Πατριωτικό Νόμο (Patriot Act) των ΗΠΑ είναι μια ιστορική νίκη για τα δικαιώματα κάθε πολίτη, αποτελεί όμως μόνο την τελευταία συνέπεια μιας αλλαγής στην παγκόσμια συνειδητοποίηση. Από το 2013 θεσμοί ανά την Ευρώπη έχουν κρίνει παράνομους παρόμοιους νόμους και πρακτικές και έχουν επιβάλει νέους περιορισμούς σε [παρεμφερείς] μελλοντικές δραστηριότητες.

Τα Ηνωμένα Εθνη κήρυξαν τη μαζική παρακολούθηση ως μια αδιαμφισβήτητη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στη Λατινική Αμερική οι προσπάθειες πολιτών της Βραζιλίας οδήγησαν στον Marco Civil, τον πρώτο Νόμο Δικαιωμάτων για χρήστες του Διαδικτύου. Αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο ενός ενημερωμένου κοινού στην επανόρθωση των καταχρήσεων μιας κυβέρνησης, το Συμβούλιο της Ευρώπης ζήτησε τη θέσπιση νέας νομοθεσίας που θα αποτρέπει τη δίωξη όσων αποκαλύπτουν ευαίσθητες πληροφορίες (whistleblowers).

Πέρα από τα όρια του νόμου, η πρόοδος επήλθε ακόμα πιο γρήγορα. Επιστήμονες τεχνολογίας έχουν εργαστεί ακούραστα για να επανασχεδιάσουν την ασφάλεια των συσκευών που μας περιβάλλουν, μαζί και τον κώδικα του ίδιου του Διαδικτύου. Κρυφές ατέλειες σε κρίσιμες υποδομές, που αξιοποιήθηκαν από κυβερνήσεις για να διευκολύνουν τη μαζική παρακολούθηση, έχουν εντοπιστεί και διορθωθεί.

Βασικές τεχνικές δικλίδες ασφαλείας, όπως η κρυπτογράφηση -πάλαι ποτέ θεωρούμενη ως απόκρυφη και περιττή-, ενεργοποιούνται τώρα αυτόματα στα προϊόντα πρωτοπόρων εταιρειών όπως η Apple, διασφαλίζοντας πως ακόμα κι αν το τηλέφωνό σας κλαπεί, η ιδιωτική σας ζωή παραμένει ιδιωτική. Τέτοιες δομικές τεχνολογικές αλλαγές μπορούν να εξασφαλίσουν την προστασία της ιδιωτικότητας πέρα από σύνορα προφυλάσσοντας τους απλούς πολίτες από την αυθαίρετη ψήφιση νόμων κατά της ιδιωτικότητας, όπως αυτοί που επιβάλλονται τώρα στη Ρωσία.

Παρότι έχουμε διανύσει έναν μακρύ δρόμο, το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα -το θεμέλιο των ελευθεριών που κατοχυρώνει η Χάρτα Δικαιωμάτων (Bill of Rights) των ΗΠΑ- εξακολουθεί να απειλείται από άλλα προγράμματα και αρχές. Ορισμένες από τις δημοφιλέστερες διαδικτυακές υπηρεσίες έχουν καταχωριστεί ως εταίροι στα προγράμματα μαζικής παρακολούθησης της NSA, ενώ εταιρείες τεχνολογίας πιέζονται από κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να εργαστούν εναντίον των πελατών τους αντί υπέρ τους.

Δισεκατομμύρια κλήσεις και αρχεία για τη γεωγραφική θέση κινητών τηλεφώνων συνεχίζουν να υποκλέπτονται από άλλες υπηρεσίες, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ενοχή ή η αθωότητα όσων πλήττονται. Εχουμε μάθει ότι η κυβέρνησή μας αποδυναμώνει σκόπιμα τη στοιχειώδη ασφάλεια του Διαδικτύου με «παραθυράκια» που μετατρέπουν ιδιωτικές ζωές σε ανοιχτά βιβλία. Τα μεταδεδομένα (metadata), που αποκαλύπτουν τις προσωπικές συναναστροφές και τα ενδιαφέροντα απλών χρηστών του Διαδικτύου, υποκλέπτονται ακόμα και παρακολουθούνται σε κλίμακα πρωτοφανή στην Ιστορία: καθώς εσείς διαβάζετε αυτό το κείμενο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ σάς καταγράφει.

Εκτός Ηνωμένων Πολιτειών, αρχικατάσκοποι στην Αυστραλία, τον Καναδά και τη Γαλλία έχουν εκμεταλλευτεί πρόσφατες τραγωδίες επιδιώκοντας νέες παρεμβατικές εξουσίες, παρά τις συντριπτικές αποδείξεις πως τέτοιες εξουσίες δεν θα είχαν αποτρέψει επιθέσεις. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον πρόσφατα αναρωτήθηκε: «Θέλουμε να επιτρέψουμε ένα μέσο επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων, το οποίο δεν μπορούμε να διαβάσουμε;» Γρήγορα βρήκε την απάντηση, διακηρύσσοντας πως «για πολύ καιρό υπήρξαμε μια παθητικά ανεκτική κοινωνία, λέγοντας στους πολίτες μας: όσο υπακούτε στους νόμους, θα σας αφήνουμε ήσυχους». Στο γύρισμα της χιλιετίας λίγοι φαντάζονταν ότι πολίτες αναπτυγμένων δημοκρατιών θα αναγκάζονταν σύντομα να υπερασπιστούν την έννοια της ανοιχτής κοινωνίας απέναντι στους ίδιους τους ηγέτες τους.

Κι όμως η ισορροπία δυνάμεων αρχίζει να αλλάζει. Ζούμε την ανάδυση μιας μετα-τρομοκρατικής γενιάς, η οποία απορρίπτει μια κοσμοθεωρία που καθορίζεται από μια μοναδική τραγωδία. Για πρώτη φορά μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου βλέπουμε το περίγραμμα ενός νέου πολιτικού λόγου, που απομακρύνεται από την αντίδραση και τον φόβο και ευνοεί την αποφασιστικότητα και τη λογική. Με κάθε δικαστική νίκη, με κάθε αλλαγή στη νομοθεσία, αποδεικνύουμε πως τα γεγονότα είναι πιο πειστικά από τον φόβο. Και ως κοινωνία ανακαλύπτουμε ξανά πως η αξία ενός δικαιώματος δεν βρίσκεται σε αυτό που κρύβει, αλλά σε αυτό που προστατεύει.

* Αμερικανός πρώην αναλυτής της CIA και της NSA, καταζητούμενος από τις ΗΠΑ, αυτοεξόριστος στη Ρωσία

Επιμέλεια - Μετάφραση: Βίκυ Καπετανοπούλου

Two years ago today, three journalists and I worked nervously in a Hong Kong hotel room, waiting to see how the world would react to the revelation that the National Security Agency had been making records of nearly every phone call in the United States. In the days that followed, those journalists and others published documents revealing that democratic governments had been monitoring the private activities of ordinary citizens who had done nothing wrong.

Within days, the US government responded by bringing charges against me under World War I era espionage laws. The journalists were advised by lawyers that they risked arrest or subpoena if they returned to the United States. Politicians raced to condemn our efforts as un-American, even treasonous.

Privately, there were moments when I worried that we might have put our privileged lives at risk for nothing -- that the public would react with indifference, or practiced cynicism, to the revelations.

Never have I been so grateful to have been so wrong.

Two years later, the difference is profound. In a single month, the NSA's invasive call-tracking program was declared unlawful by the courts and disowned by the Congress. After a White House investigation found that this program had never stopped a single terrorist attack, even the President who once defended its propriety and criticized its disclosure has now ordered it terminated.

This is the power of an informed public.

Ending the mass surveillance of private phone calls under the US Patriot Act is a historic victory for the rights of every citizen, but it is only the latest product of a change in global awareness. Since 2013, institutions across Europe have ruled similar laws and operations illegal and imposed new restrictions on future activities. The United Nations declared mass surveillance an unambiguous violation of human rights. In Latin America, the efforts of citizens in Brazil led to the Marco Civil, the world's first Internet Bill of Rights. Recognizing the critical role of an informed public in correcting the excesses of government, the Council of Europe called for new laws preventing the persecution of whistleblowers.

Beyond the frontiers of law, progress has come even more quickly. Technologists have worked tirelessly to re-engineer the security of the devices that surround us, along with the language of the Internet itself. Secret flaws in critical infrastructure that had been exploited by governments to facilitate mass surveillance have been detected and corrected. Basic technical safeguards such as encryption – once considered esoteric and unnecessary – are now enabled by default in the products of pioneering companies like Apple, ensuring that even if your phone is stolen, your private life remains private. Such structural technological changes can ensure access to basic privacies beyond borders, insulating ordinary citizens from the arbitrary passage of anti-privacy laws, such as those now descending upon Russia.

Though we have come a long way, the right to privacy – the foundation of the freedoms enshrined in the US Bill of Rights – remains under threat from other programs and authorities. Some of the world's most popular online services have been enlisted as partners in the NSA’s mass surveillance programs, and technology companies are being pressured by governments around the world to work against their customers rather than for them. Billions of cell-phone location records and communications are still being intercepted under other authorities without regard for the guilt or innocence of those affected. We have learned that our government intentionally weakens the fundamental security of the Internet with "back doors" that transform private lives into open books. Metadata revealing the personal associations and interests of ordinary Internet users is still being intercepted and monitored on a scale unprecedented in history: as you read this, the US government makes a note.

Outside the United States, spymasters in Australia, Canada, and France have exploited recent tragedies to seek intrusive new powers despite overwhelming evidence such authorities would not have prevented attacks. British Prime Minister David Cameron recently mused, "Do we want to allow a means of communication between people which we cannot read?" He soon found his answer, proclaiming that "for too long, we have been a passively tolerant society, saying to our citizens: as long as you obey the law, we will leave you alone." At the turning of the millenium, few imagined that citizens of developed democracies would soon be required to defend the concept of open society against their own leaders.

Yet the balance of power is beginning to shift. We are witnessing the emergence of a post-terror generation, one that rejects a worldview defined by a singular tragedy. For the first time since the attacks of September 11, we see the outline of a politics that turns away from reaction and fear in favor of resilience and reason. With each court victory, with every change in law, we demonstrate facts are more convincing than fear. And as a society, we rediscover that the value of a right is not in what it hides, but in what it protects.